researchED Nederland 2025
Hoogleraar emeritus,
Universiteit Twente

Meetbare facetten van onderwijskwaliteit

Kwaliteit is een term die aanleiding geeft tot rijke bespiegelingen. Je raakt er niet over uitgepraat. Maar goed weten wat je bedoelt met onderwijskwaliteit is cruciaal voor onderwijsverbetering. Door te kijken naar meetbare facetten wordt het allemaal een stuk duidelijker.

Onderwijzen is een doelgerichte activiteit. Onderwijskwaliteit moet uiteindelijk blijken uit de opbrengsten. En die onderwijs- of leeropbrengsten zijn in principe meetbaar en beoordeelbaar, hoewel niet per se altijd met een cijfer. Het succes is zichtbaar en controleerbaar te maken door normen en benchmarks af te spreken over de opbrengsten; ook voor opbrengsten die je niet met een cijfer kan of moet beoordelen. Hierdoor kunnen we ook iets zeggen over de middelen en methoden die worden ingezet om de doelstellingen zo goed mogelijk te bereiken. Met empirisch onderzoek naar instructie- en docenteffectiviteit kunnen we achterhalen welke strategieën, werkwijzen, of middelen meer of minder goed, dan wel niet werken. Dit onderzoek leidt uiteindelijk tot een kennisbasis van effectieve leer- en doceerpraktijken. En als we weten wat effectief is kunnen we dat ook gebruiken bij het bestrijden van onderwijsachterstanden en verspilling van tijd, geld en energie van de docent.

In de presentatie wordt stilgestaan bij actuele discussies over toetsing, curriculum en besturing.

Meetbare facetten van onderwijskwaliteit

Jaap Scheerens

Kwaliteit is een term die aanleiding geeft tot rijke bespiegelingen. Je raakt er niet over uitgepraat. Maar goed weten wat je bedoelt met onderwijskwaliteit is cruciaal voor onderwijsverbetering. Door te kijken naar meetbare facetten wordt het allemaal een stuk duidelijker.

Onderwijzen is een doelgerichte activiteit. Onderwijskwaliteit moet uiteindelijk blijken uit de opbrengsten. En die onderwijs- of leeropbrengsten zijn in principe meetbaar en beoordeelbaar, hoewel niet per se altijd met een cijfer. Het succes is zichtbaar en controleerbaar te maken door normen en benchmarks af te spreken over de opbrengsten; ook voor opbrengsten die je niet met een cijfer kan of moet beoordelen. Hierdoor kunnen we ook iets zeggen over de middelen en methoden die worden ingezet om de doelstellingen zo goed mogelijk te bereiken. Met empirisch onderzoek naar instructie- en docenteffectiviteit kunnen we achterhalen welke strategieën, werkwijzen, of middelen meer of minder goed, dan wel niet werken. Dit onderzoek leidt uiteindelijk tot een kennisbasis van effectieve leer- en doceerpraktijken. En als we weten wat effectief is kunnen we dat ook gebruiken bij het bestrijden van onderwijsachterstanden en verspilling van tijd, geld en energie van de docent.

In de presentatie wordt stilgestaan bij actuele discussies over toetsing, curriculum en besturing.

Over de spreker

Hoogleraar emeritus
Universiteit Twente

Jaap Scheerens studeerde onderwijskunde en psychologische methodeleer. Hij werkte ondermeer als evaluatieonderzoeker bij de Stichting Proefprojecten Open School en als coördinator onderzoeksbeoordeling bij de Stichting voor Onderzoek van het Onderwijs (SVO). Vanaf 1986 tot 2011 was hij hoogleraar onderwijskunde, in het bijzonder op het terrein van Onderwijsorganisatie en –management, aan de Universiteit Twente. In de periode van 1994 tot 2003 was hij wetenschappelijk directeur van de Onderzoekschool ICO, en van 1988 tot 1998 directeur van het OCTO, het facultair onderzoeksinstituut van onderwijskunde in Twente. Hij gaf leiding aan een onderzoekprogramma op het terrein van onderwijs effectiviteit.

Meer sessies