Ik citeer uit de Keynote van Iliass El Hadioui op de Rotterdamse Onderwijsconferentie; een prachtig initiatief van de Rotterdamse wethouder Said Kasmi van Onderwijs en Cultuur.  Ruim 1500 Rotterdamse leraren bezochten de conferentie waar zij de keuze hadden uit meer dan 100 sessies verspreid over twee dagen. De leraren die ik sprak, waren lovend over de inhoud en over de keuzevrijheid: ze bepaalden zelf welke sessies ze wilden bijwonen. Een leraar sprak van een mooi cadeau van de gemeente Rotterdam.

Het is inmiddels een dooddoener in het onderwijs: de verschillen in cognitieve vaardigheden die we aan het begin van de schoolloopbaan zien, nemen in de loop van de tijd alleen maar toe. Een boeiende overzichtsstudie in het toonaangevende blad ‘The Review of Educational Research’ van Douglas Downey naar het effect van het onderwijs op het verkleinen van de verschillen in cognitieve vaardigheden tussen kinderen met verschillende sociaaleconomische achtergronden, zaait nogal wat twijfel over de breed aanvaardde aanname dat de verschillen in de loop van de tijd groter worden.

Zeker als het gaat om onderwijskundig onderzoek is er geen eenvoudige werkelijkheid waarin we kunnen vertrouwen op ‘bewijs’ en ‘bewezen aanpakken’. In het Engels kun je onderscheid maken tussen ‘proof’ en ‘evidence’. Beide begrippen vertalen we met ‘bewijs’ maar er is een duidelijk verschil. Bij ‘proof’ is er sprake van een keihard bewijs terwijl ‘evidence’ suggereert ‘dat de uitkomsten wijzen in de richting van’ of ‘dat er zijn sterke aanwijzingen dat’.

Leergangen van educatieve uitgevers blijven ongemeen populair in onderwijsland. Daar zijn ook goede redenen voor. Toch zijn diezelfde leergangen niet meer dan een startpunt of een houvast voor de leraar. Hoe dat zit en welke rol leergangen en leraren in het leerproces van leerlingen spelen, leg ik graag uit. Eerst een punt van orde: hoe noemen we het lesmateriaal dat educatieve uitgevers publiceren?

Elk jaar kiest de Stichting Leraren van het Jaar op de Dag van de Leraar de nieuwe Leraren van het Jaar. Op het College de Brink in Laren kwamen vier jury’s bijeen om voor elke sector (speciaal onderwijs, primair onderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs) een Leraar van het Jaar te kiezen. De school bruiste die dag van de activiteiten want tegelijkertijd vond de studiedag plaats voor Gooise Scholen Federatie en de Onderwijsregio Midden Nederland vo-mbo in de vorm van een researchED-congres.

Ik werd deze week verrast door een meta-analyse waaruit blijkt dat het zogenaamde ‘Flipping the Classroom’ in potentie tot een behoorlijke leerwinst kan leiden; vooral voor leerlingen waarvan de ouders een laag inkomen hebben. Toen ik er wat dieper indook, kwam ik nog een meta-analyse tegen van David van Alten c.s. uit 2019 die ook al een positief effect rapporteerden.

Senay Boztas maakt deze week in een artikel in The Guardian gehakt van het Nederlandse onderwijs, met name als het gaat om het welzijn van onze kinderen. De aanleiding voor haar artikel is de discussie die in Engeland is ontstaan rondom het geluk van het Nederlandse (en Engelse) kind. Het zal u misschien zijn ontgaan, maar in Engeland is het geluk van onze Nederlandse kinderen een actueel onderwerp. Het begon met ‘The Good Childhood Report’ van ‘The Children’s Society’ waarin gesteld wordt dat de Engelse kinderen de minst gelukkige van Europa zijn en de Nederlandse kinderen de gelukkigste.

Het nieuwe schooljaar is begonnen. Schoolleiders en bestuurders hebben, soms met veel pijn en moeite, ervoor gezorgd dat er goed opgeleide, bekwame leraren voor de klas staan. Iedereen gaat vol frisse moed aan de slag. Het begin van het schooljaar is ook het moment waarop scholen, teams en leraren aan ouders en leerlingen duidelijk kunnen maken welke gedragsverwachtingen zij hanteren en hoe dat er in de praktijk uitziet.

Leren is altijd belangrijk voor me geweest. Als kind was ik al erg leergierig. Er was zoveel om te ontdekken en te weten te komen! Ik wilde ook heel graag leren lezen. Niet alleen omdat ik daardoor mijn oudere zussen niet langer hoefde te vragen om de ondertiteling van de tv voor te lezen, maar vooral ook omdat ik door zelf te lezen mezelf helemaal kon verliezen in boeken. Hierdoor kwam ik letterlijk meer te weten, zowel qua kennis als qua verhalen en daar werd ik blij van! Ik wilde de wereld leren kennen, meeleven met de avonturen van anderen en andere perspectieven zien en (leren) begrijpen.

Onderwijs verbeteren op basis van onderzoek Waarom is dat zo moeilijk en wat kun je daar aan doen? 4 oplossingsrichtingen Geschreven door Hannah Bijlsma; leraar en onderzoeker