Jan Tishauser, Voorzitter researchED Nederland.

Het nieuwe schooljaar is begonnen. Schoolleiders en bestuurders hebben, soms met veel pijn en moeite, ervoor gezorgd dat er goed opgeleide, bekwame leraren voor de klas staan. Iedereen gaat vol frisse moed aan de slag. Het begin van het schooljaar is ook het moment waarop scholen, teams en leraren aan ouders en leerlingen duidelijk kunnen maken welke gedragsverwachtingen zij hanteren en hoe dat er in de praktijk uitziet.

Robert M. Klassen, hoogleraar onderwijskunde in Oxford, deed toen hij bij University of Alberta werkte, onderzoek naar relatie tussen het geloof in de collectieve bekwaamheid van een schoolteam, de mate van werkstress die de individuele leraren ervaren en de mate waarin zij tevreden zijn met hun werk. Het zal geen openbaring zijn dat de werktevredenheid toeneemt naarmate leraren minder werkstress ervaren. Klassen deed zijn onderzoek in Westelijk Canada onder 401 basisschoolleraren en 550 leraren in het voortgezet onderwijs.

Klassen onderscheidt twee oorzaken van stress onder leraren: de stress die ontstaat door werkdruk en de stress die ontstaat door het (wan)gedrag van leerlingen.

De werkdruk die een leraar ervaart, komt voort uit de druk om goede leerresultaten te behalen, te veel werk, extra taken en klassengrootte.

Klassen beschrijft vier soorten gedragsproblemen die leraren ervaren: een moeilijke klas, luidruchtige leerlingen, moeilijkheden met orde houden en onbeschoft gedrag.

De opvallendste conclusie in het onderzoeksverslag van Klassen is dat het moeilijk is om de werkdruk in een team aan te pakken maar dat het wel mogelijk is om de stress die voortkomt uit het gedrag van de leerlingen aan te pakken door als team te investeren in het collectieve zelfvertrouwen omtrent gedragsmanagement.

De vraag is dus in hoeverre je het gevoel hebt dat je er alleen voor staat of dat je juist het gevoel hebt dat jij, je collega’s en jullie leidinggevenden samen werken aan het collectieve vertrouwen dat jullie de gedragsverwachtingen door de hele school kunnen handhaven.

Het antwoord op deze vraag bepaalt in belangrijke mate hoeveel werkstress leraren ervaren; in hoeverre zij tevreden zijn met hun baan en hoe waarschijnlijk het is dat zij behouden blijven voor het onderwijs.

Dit is natuurlijk heel belangrijk, maar misschien is het nog wel belangrijker dat kinderen een rustig, veilig leerklimaat ervaren op school.

Bron

Klassen, R. M. (2010). Teacher stress: The mediating role of collective efficacy beliefs. The Journal of educational research, 103(5), 342-350.

Leestip van de week

Anton Horeweg: Voorkom lastig gedrag