Jan Tishauser, Voorzitter researchED Nederland.

Senay Boztas maakt deze week in een artikel in The Guardian gehakt van het Nederlandse onderwijs, met name als het gaat om het welzijn van onze kinderen.

De aanleiding voor haar artikel is de discussie die in Engeland is ontstaan rondom het geluk van het Nederlandse (en Engelse) kind. Het zal u misschien zijn ontgaan, maar in Engeland is het geluk van onze Nederlandse kinderen een actueel onderwerp. Het begon met ‘The Good Childhood Report’ van ‘The Children’s Society’ waarin gesteld wordt dat de Engelse kinderen de minst gelukkige van Europa zijn en de Nederlandse kinderen de gelukkigste.

De euforische berichten over het geluk van onze Nederlandse kinderen blijken gebaseerd te zijn op een onderdeel van de PISA rapportage waar over het algemeen weinig aandacht aan wordt besteed: het onderdeel dat over het welzijn van leerlingen gaat. De stellingen die PISA aan vijftien-jarigen voorlegt, zijn onder andere: ‘Ik voel me thuis op school’ en ‘Ik maak makkelijk vrienden’.

Boztas zaait twijfel omtrent de betrouwbaarheid van de cijfers met het argument dat praktijkschool leerlingen niet mee hebben gedaan aan de PISA meting. Verder wijst ze op een aantal misstanden in het Nederlandse onderwijs: de doorgeschoten toetscultuur; het (te) vroege selectiemoment op basis van de eindtoets en de daaruit voortvloeiende gelaagdheid in het voortgezet onderwijs. 

Haar kritiek op de toetscultuur en vroege selectie snijden hout en je zou eraan toe kunnen voegen dat onze leerlingen veel meer uren in de schoolbanken doorbrengen dan kinderen in andere landen zonder aanwijsbare leerwinst. 

De vraag is echter of het toetsen, de vroege selectie en de vele lesuren afdoen aan het welzijn van de leerlingen. Boztas legt die link veel te gemakkelijk; de antwoorden die de leerlingen gaven op de vragen over hun welzijn, gaven ze toen er ook al sprake was van overmatig toetsen en te vroeg selecteren. Blijkbaar doen deze zaken niet veel af aan het welzijn van onze kinderen.

Een beter onderbouwd betoog over het welzijn van onze kinderen geeft Pedro De Bruyckere in onze boekentip van deze week: ‘Met de kinderen alles goed?’ Pedro onderscheidt in dit boek feit van fictie en hij wijst ons op de onopvallende crises die schadelijke gevolgen hebben voor onze jeugd. Gelukkig geeft hij ook een aantal oplossingsrichtingen.

Jan Tishauser.

Bronnen

Pedro de Bruyckere: Met de kinderen alles goed?

Senay Boztas: British children the least happy in Europe – and Dutch kids the happiest? Don’t believe the hype; https://www.theguardian.com/commentisfree/2024/sep/17/british-children-europe-dutch-childhood-netherlands

OECD: PISA 2022 Volume II: Results Learning During – and From – Disruption

The Children’s Society: The Good Childhood Report 2024

Leestip van de week

Pedro De Bruyckere: Met de kinderen alles goed?