Cognitieve theorieën over motivatie stellen dat de impliciete verwachtingen van leraren de motivatie en prestaties van onze leerlingen beïnvloeden. Subtiele verschillen in ons gedrag en onze emotionele reacties brengen onze verwachtingen over op de leerling.

Een artikel uit 2011 meldde bijvoorbeeld hoe de emotionele reacties van leraren kunnen worden geïnterpreteerd als lage verwachtingen. Het lijkt erop dat ondersteunend en sympathiek gedrag ​​tegenover leerlingen die moeilijk meekomen, kan overbrengen dat we niet zo veel van hen verwachten:

“Onderzoek toont consequent aan dat leraren, afhankelijk van hun verwachtingen, een gevoel van boosheid of sympathie kunnen ervaren naar aanleiding van de prestaties van hun leerlingen De leerlingen kunnen boosheid interpreteren als een uiting van hogere verwachtingen. De reactie van de leraar suggereert dat de leerling controle heeft over de uitkomst, hetgeen impliceert dat de leerling een hoog niveau heeft. Daarentegen kunnen leerlingen sympathie van de leraar zien als een uiting van lagere verwachtingen met een onderliggende boodschap dat de uitkomst buiten hun macht ligt als gevolg van hun mindere capaciteiten……..”

“Dus, wanneer leraren boosheid tonen, tonen ze de overtuiging dat de leerling in staat is om het gedrag en daarmee de uitkomst te veranderen … Het vertoon van sympathie communiceert echter de overtuiging dat de leerling niet in staat is om het gedrag of de uitkomst te veranderen … “

Het risico van differentiatie

Emotionele steun is niet het enige gedrag waarmee we lagere verwachtingen communiceren. Ondersteuningsmechanismen bedoeld om leerlingen te helpen om verder te komen, kunnen soms meer kwaad dan goed doen. Veel gebruikte differentiatiestrategieën omvatten het verschaffen van aanvullende, alternatieve of vereenvoudigde materialen of het verlagen van de succescriteria voor de taak. Er is echter bewijs dat dergelijke zichtbare differentiatiestrategieën een leerling simpelweg kunnen vertellen dat hij minder bekwaam is en er minder hoge verwachtingen aan hem gesteld worden..

“Leraren die in meer of mindere mate onderscheid maken tussen leerling met een verschillende aanleg, zijn in twee categorieën ingedeeld. Brattesani, Weinstein en Marshall (1984) identificeerden dergelijke leraren als hoog en laag differentiërend. Hoog differentiërende leraren waren degenen die duidelijk andere opdrachten gaven aan leerlingen van wie ze hoge of lage verwachtingen hadden en die hun leerlingen doorlopend informeerden over hun vaardigheden. Laag differentiërende leraren maakten echter geen punt van prestatieverschillen in hun klas……”

“Hoog differentiërende leraren benadrukten vaak het verschil tussen betere en mindere prestaties en maakten prestatieverschillen bekend bij de leerlingen; leerlingen werden publiekelijk beloond of afgerekend voor hun prestaties in vergelijking met anderen en kregen extrinsieke beloningen zoals sterren en stickers…….”

Het spreekt voor zich dat de auteurs aanzienlijk slechtere resultaten rapporteren voor leerlingen die hoog differentiërende leraren hadden.

Alleen al het aanbieden van extra hulp, differentiëren door het bieden van extra ondersteuning, is een manier om lage verwachtingen te communiceren:

“Extra hulp kan leerlingen ook een boodschap geven dat ze als een minder goed leerling worden beschouwd en het kan de positieve emoties die samenhangen met succes ondermijnen. Meyer (1982) beschrijft een onderzoek door Conty uit 1980 waarin de onderzoeker ongevraagd hulp bood ofwel aan een proefpersoon of aan een willekeurige ander in de kamer die aan dezelfde taak werkte. Proefpersonen die extra hulp kregen, rapporteerden meer negatieve emoties (incompetentie, frustratie, zorgen, teleurstelling, onzekerheid, angst) en minder positieve emoties (zelfvertrouwen, vreugde, superioriteit, tevredenheid) dan proefpersonen die zagen dat een ander persoon werd geholpen. Graham en Barker (1990) melden dat kinderen van zes een leerling als minder bekwaam beoordeelden in vergelijking met andere leerlingen als ze zagen dat die extra hulp kreeg.

Het risico van differentiatie is niet alleen dat we zelf lagere eisen stellen aan leerlingen, maar dat we leerlingen opzadelen met een negatieve zelfovertuiging. Misschien is het beter om als leraar niet gauw tevreden te zijn en spaarzaam met hulp.

Het origineel van deze blog  van Nick Rose is hier te vinden.

Vertaald en bewerkt door Jan Tishauser.