Differentiëren in het basisonderwijs

Iwan Raats, leerkracht po

Beter dan wie?

Voor mijn opleiding volg ik een online workshop ter voorbereiding van één van de vakken van dit semester. ‘Taal op Maat’ heet het vak. We bespreken hoe je het beste taalonderwijs kan aanbieden aan een klas met uiteenlopende niveaus.
‘Wie wil vertellen hoe hij of zij ervoor zorgt dat alle kinderen zich blijven ontwikkelen?’ vraagt de docent.

Het is een probleem waar je als leerkracht vaak tegenaan loopt. Of nee, geen probleem maar een uitdaging waar je vaak tegenaan loopt. Of nee, een uitdaging die je vaak mag aangaan.
Tevens is het een hot topic in het onderwijsdebat in Nederland. Het heet dan met een wiskundige term die hier verder niks mee te maken heeft: differentiëren. Makkelijker gezegd: iedereen op zijn of haar niveau onderwijs aanbieden. Of hipper gezegd: ‘Taal op Maat’.

De docent vertelt over de ontwikkelingen in Nederland. Daar worden leerlingen nu anders beoordeeld in het leerlingvolgsysteem. Je wordt minder vergeleken met je leeftijdsgenoten, en meer met jezelf. (Zie bron)
Zo kan een pientere leerling toch een rood vinkje krijgen in het leerlingvolgsysteem. Hij is dan namelijk niet verbeterd ten opzichte van zichzelf. Of andersom, een leerling die veel progressie heeft gemaakt, maar nog wel achterloopt op de rest kan toch een groen vinkje krijgen.

Het is wel de vraag of je daarmee niet de algemene zaak uit het oog verliest. Maar zelf concludeer ik dat zo’n individualistische aanpak leerlingen ook dichter bij elkaar kan brengen. Want leerlingen met een verschillend niveau kunnen nu voor het eerst samen met een groen vinkje naar huis.

Tijdens het avondeten bespreek ik dit met mijn ouders.
‘Ik vind het wel wat hebben. Je kan beter identificeren waar je vooruitgang kan boeken in je klas, en je verwaarloost de leerlingen die het wat makkelijker afgaat niet’, zeg ik.
Dat laatste vooral ter bescherming van mezelf als basisschoolleerling.
Het klinkt wel instemmend, maar veel enthousiasme is er niet. ‘Ik vond school sowieso saai, groene vinkjes of niet’, is het voornaamste sentiment. Tja, daar zit wel wat in.

Maar dat probleem, of nee die uitdaging, is nog taboe.

Illustratie: Marjan Krijgsheld

Column geschreven door:

Iwan Raats
Meer columns van Iwan Raats

Bron:

1. Van Casteren, W., Bendig-Jacobs, J., Wartenberg-Cras, F., Van Essen, M., & Kurver,

B. (2017). Differentiëren en differentiatievaardigheden in het primair onderwijs.

Nijmegen: ResearchNed, i.o.v. Ministerie van Onderwijs. HF 3.3, 4.1, 4.6, 5.5.