De regie begint in de klas
Martin Ooijevaar, Directeur Onderwijs bij SKO West-Friesland
Er is al jaren veel te doen om de staat van het Nederlandse onderwijs. PISA-resultaten die achteruit hollen, leerlingen die niet goed meer kunnen lezen en rekenen en mensen die op sociale media elkaar blijven bekritiseren op onderwijsvisies en aanpak. Moet de overheid de regie pakken en veel meer bepalen hoe er les gegeven moet worden?
In mijn rol als directeur onderwijs van SKOWF (een stichting voor 22 reguliere basisscholen in West-Friesland, Noord-Holland) kom ik regelmatig in de klas. Ik zie dat de echte kracht vooral ligt in het vakmanschap en kleinschalig veranderen. Denken en doen komen bij elkaar op de werkvloer. Leerkrachten die weten wat kan werken en nieuwsgierig zijn om dit in hun eigen klas te gebruiken en dingen uit willen proberen. Dan zie je de mooiste dingen!
|
Veranderen hoeft dan niet lang te duren en ingewikkeld te zijn, het begint soms met het besluit van een leerkracht. Bijvoorbeeld een bovenbouwleerkracht op een kleine dorpsschool die na een bezoek aan de Alan Turingschool besluit: “Wat ze in Amsterdam kunnen, kan ik ook in West-Friesland.” En inmiddels zie je daar alle leerlingen (en een leerkracht!) die smullen van het samen lezen van hoogwaardige en betekenisvolle teksten en het maken van kwalitatief goede schrijfproducten. Een groot verschil met een paar maanden geleden. Hoge verwachtingen van zichzelf en de leerlingen hadden meteen effect. |
 Klik voor vergroting
|
Verbeteren is vooral een kwestie van doen. Dat zie ik zeker bij onze scholen die na een bijeenkomst over effectief rekenonderwijs de volgende dag in de klas aan de slag gaan met het stellen van doelen met een concept en vaardigheid en het actief betrekken van de leerlingen in elke fase van de instructie. Meteen heldere afspraken maken met elkaar, elkaar scherp houden en gewoon aan de slag gaan, werkt hier heel goed.
| Leerkrachten moeten de methodes kunnen loslaten, experimenteren en zelf ontdekken wat werkt. Zo was er een leerkracht die graag wilde dat ik bij haar in de klas kwam kijken op de maandagochtend, omdat ze een mooie werkvorm had bedacht. En dan zie ik een aanpak die vanaf een afstand niet te bedenken is, maar in deze klas voor deze leerkracht prima werkt als ‘retrieval practice’ (actief ophalen van informatie uit je langetermijngeheugen). |
 Klik voor vergroting |
Elke zondagavond leest deze middenbouwleerkracht de overdracht van haar duo-collega en bedenkt welke onderwerpen ze wil herhalen. In dit geval maakt ze vragenkaartjes die leerlingen met elkaar bespreken. Op basis van wat ze de leerlingen ziet doen, besluit ze wie bepaalde onderwerpen moet herhalen of verdiepen. Een eenvoudige aanpak die in deze klas vooral werkt omdat het zelf is bedacht.
Bij onze scholen zie ik dat het werkt om succesvolle interventies, hoe klein soms ook, zichtbaar te maken. Goede voorbeelden werken aanstekelijk, het delen daarvan kun je op school goed organiseren. Of het nu gaat om het samen bekijken van leerlingwerk of het delen van een werkvorm, het is niet ingewikkeld om te doen. Hierbij hoeft iets niet perfect te zijn, het gaat om de vooruitgang. De impact kan zo snel groter worden.
Als leerkrachten hoge verwachtingen hebben van zichzelf en de leerlingen komt het op onze scholen wel goed. Dit doen we door gewoon aan de slag te gaan, niet bang zijn om nieuwe fouten te maken en met elkaar te leren.
Vanuit trots elkaar inspireren, scherp houden en verder helpen om het vakmanschap te vergroten, daarin zit de echte regie!
Martin Ooijevaar