Rooster researchED Arnhem/ Nijmegen 2020
concept/Onder voorbehoud van wijzigingen.
‘werk maken van gelijke kansen’
Aanloop
17 sep – 22 sep
Van te voren opgenomen filmpjes. Live Q&A met de sprekers waar mogelijk.
do. 17 sep
16:30
Een uiteenzetting hoe wij evidence-informed onderwijs toepassen in onze school (Mavo-school). Wij zijn in 2019-2020 hiermee van start gegaan. Ik wil dan telkens kort ingaan op onze speerpunten:
1. focus op kennis:
we gebruiken EDI in onze lessen en leren onze kinderen geen generieke vaardigheden, die specifieke vaardigheden zijn domeinspecifiek. Daarbij gebruiken we beheersingsleren! De leerling bepaalt het tempo, niet het curriculum. Hierbij wil ik o.m. het mattheus-effect toelichten (hoe meer kennis je hebt, hoe sneller je kennis vergaart).
2. de cultuur op school:
aanleren van routines, een zeer consequent beloningssysteem (met kleine sancties) zodat elke minuut in de les telt.
3. evidence-informed: we baseren onze keuzes op wat bewezen werkt. Geen feel-good initiatieven die er doorheen fietsen.
4. tijdsinvestering vs. leerrendement: we gaan onze lessen niet opleuken. Motivatie komt voor uit leren, niet per se omgekeerd.
na de sessie is Gert beschikbaar voor Q&A
vr. 18 sep
16:30
Er is al jaren discussie rondom de overgang van PO naar VO. Ondanks dat we in Nederland twee sterke informatiebronnen tot onze beschikking hebben (een eindtoets en observaties van de groep 8-leerkracht) zijn er zorgen of de classificatie van leerlingen naar de verschillende VO-niveaus (vmbo, havo en vwo) wel zo eerlijk verloopt. Want is het oordeel van de leerkracht wel altijd even objectief? En meet die eindtoets wel wat uiteindelijk belangrijk is in het VO? Krijgen leerlingen wel gelijke kansen in het VO, als leerlingen op ‘elitescholen’ een hoger leerkrachtadvies lijken te krijgen? En als rijke ouders hun kinderen naar ‘Cito-training’ sturen? In mijn proefschrift heb ik me verdiept in de vraag wie nu een eerlijker oordeel velt; de eindtoets of de leerkracht. In deze presentatie deel ik graag mijn bevindingen samen met allerlei praktische tips die tot een eerlijker leerkracht- én toetsadvies kunnen leiden.
na de sessie is Kimberley beschikbaar voor Q&A
za. 19 sep
16:30
Werk aan de winkel als het gaat om effectief leesonderwijs. Dat is wat de verschillende rapporten en ervaringen laten zien. Internationale onderzoeken laten zien dat Nederlandse leerlingen niet zo gemotiveerd zijn en op 15-jarige leeftijd eigenlijk zijn afgehaakt als het gaat om leesplezier. En een kwart van hen is onvoldoende leesvaardig. De Onderwijsraad lanceerde het rapport Lees! De Taalunie een actieplan Begrijpend lezen. In deze sessie bespreken we kort met elkaar wat de ingrediënten zijn van begrijpend lezen én wat bewezen effectieve aanpakken zijn in de klas. Wat werkt en wat niet? Wat weten we uit onderzoek én uit de praktijk?
zo. 20 sep
16:30
Schrijven is weer herkend als waardevol voor het leren. Het doet leerstof dieper verwerken en beter onthouden en helpt bij het leren spellen. Er zijn echter vele mythes gaande als het om de voorbereiding of het onderhouden van de kwaliteit gaat. Eén van de grootste aannames is wel dat het ‘een vorm van bewegen’ is en dat bewegingsoefeningen tot een betere handschriftkwaliteit leiden. Ook wordt veel gedacht dat letters los geschreven moeten worden omdat ze zo meer lijken op druklettertekst.
Alles wordt zo veel mogelijk toegelicht met afbeeldingen, want het gaat tenslotte om een grafische vaardigheid. Letters zijn niet uit de lucht komen vallen en hebben een duidelijke ontwikkelingsgeschiedenis doorgemaakt die onmisbaar is voor een juiste omgang ermee. Onderzoekers op dit vakgebied beschikken lang niet altijd over deze kennis waardoor de onduidelijkheid nog eens toeneemt.
In deze workshop worden eenvoudige oplossingen gegeven d.m.v. enkele duidelijke voorbeelden.
na de sessie is Ben beschikbaar voor Q&A
ma. 21 sep
15:30
Wetenschap en Technologie (W&T) wordt een steeds belangrijker onderdeel van het curriculum van het basisonderwijs (Techniekpact, 2013). Een manier om aandacht te besteden aan W&T is via Maakonderwijs (leren door te maken). Hierbij maken leerlingen (werkende) prototypes als oplossing voor een probleem of ontwerpvraag. Ict speelt daarbij een belangrijke rol, bijvoorbeeld via het gebruik van programmeerbare onderdelen. In een praktijkgericht onderzoeksproject van het iXperium/Centre of Expertise Leren met ict zijn door leraren vijf leerarrangementen Maakonderwijs ontworpen en uitgevoerd op verschillende basisscholen. Door middel van interviews, lesobservaties en leerlingvragenlijsten is onderzocht in hoeverre via Maakonderwijs invulling kan worden gegeven aan leerdoelen W&T en welke pedagogische en vakdidactische principes hierbij horen.
16:30
Vaardigheden zoals samenwerken, creativiteit en zelfvertrouwen zijn minstens zo belangrijk als taal en rekenen. Het onderwijs zoekt naar manieren om inzicht te krijgen in zulke brede vaardigheden. Het liefst zonder traditionele, summatieve maar vooral zonder éxtra toetsen.
Gamebased-assessment is in dat kader een veel belovend meetconcept. Spellen hebben de eigenschap dat ze op een natuurlijke wijze gedrag triggeren. Bovendien is een spel een fijne afwisseling op bestaande toetsvormen. CitoLab onderzocht of een escaperoom-spel een geschikte manier is om de vaardigheid samenwerken formatief te evalueren. Via ontwerponderzoek zochten we antwoorden op o.a. de volgende vragen. Ontlokken de ontwikkelde opgaven voldoende observeerbaar gedrag om uitspraken te doen? Wat is de perceptie van docenten en leerlingen ten opzichte een spel als meetinstrument van samenwerken? Aan welke ontwerpeisen moet het spel voldoen en welke eisen stellen docenten en leerlingen aan het spel als meetinstrument?
di. 22 sep
15:00
De Beroepsvereniging Academici Basisonderwijs (BAB) verbindt en verenigt academische basisschoolleerkrachten met als doel elkaar te inspireren, wetenschappelijke kennis en werkervaring te delen en om een belangrijke gesprekspartner te zijn voor belanghebbende partijen. De BAB, de VSNU, de PO-Raad, de AVS, de CNV, de AOB en het Netwerk Universitaire Pabo’s hebben gezamenlijk een actieplan ontwikkeld met vijf missies. Deze missies dienen één doel: academische leerkrachten worden zó ingezet, dat hun vaardigheden en kennis optimaal kunnen bijdragen aan de ontwikkeling en kwaliteit van het onderwijs aan leerlingen in de eigen klas, op de school, binnen het bestuur of in de onderwijssector.
In deze workshop worden de missies van het Actieplan academici PO toegelicht en samen meegedacht over hoe we elkaar kunnen versterken.
na de sessie is Hannah beschikbaar voor Q&A
16:30
Verhalen zijn gemakkelijk te begrijpen en gemakkelijk te onthouden. Dat geldt niet alleen omdat mensen zich tot verhalen aangetrokken voelen; er is iets inherent aan het verhaalformaat waardoor ze gemakkelijk te begrijpen en te onthouden zijn. Leraren kunnen overwegen de basiselementen van een verhaalstructuur te gebruiken om lessen te organiseren en ingewikkeld materiaal te introduceren, zelfs als ze niet van plan zijn om een verhaal in de klas te vertellen. Daar gaan we in deze sessie mee aan de slag.
Het Live Evenement
wo. 23 sep
15:30
Opening
15:40
It is an uncomfortable fact that the factor most likely to influence student’s academic outcomes is their socio-economic profile. Added to this, school systems tend to be systematically (although unintentionally) biased in favour of more advantaged children meaning that children from less advantaged backgrounds find it harder to tap into what schools offer. It doesn’t have to be this way. Research into intelligence and IQ reveals that the more intelligent an individual is, the more likely they are to be happy, healthy, safe and financially secure. If schools can do more to raise children’s intelligence – thereby increasing the likelihood that they live happy, productive lives – then of course they should. One straightforward way to increase intelligence is to ensure the all children know more. No one can think about something they don’t know and the more you know about a subject, the more interesting the thoughts you can have about it. Arguably the most important difference between students is the quantity and quality of what they know and this talk will explore how knowledge improves thought and various ways that schools and teachers can improve all students’ intellectual capabilities.
16:40
Harry van de Ven gaat David interviewen over gelijke kansen. Daarna is er tijd voor live Q&A uit het publiek.
17:10
In deze workshop gaan we in op theorie en onderzoek over de kansenongelijkheid die we mogelijk in ons onderwijs creëren. Om alle leerlingen gelijke kansen te geven, wordt van leerkrachten verwacht dat ze rekening houden met de verschillen tussen leerlingen. Een veelvoorkomende manier waarop wij dat doen is door te differentiëren in niveaugroepen. Dit kan de kansen verbeteren, maar het kan ook juist de ongelijkheid vergroten, zeker als leerlingen van zichzelf gaan denken: “Ik kan het toch niet.”
Ook laten we in deze workshop zien hoe er op een andere manier rekening gehouden kan worden met de verschillende niveaus zonder dat leerlingen bij voorbaat al denken dat ze het niet kunnen. We gaan er in de workshop actief mee aan de slag, zodat u in uw eigen onderwijspraktijk meer gelijke kansen kan bieden.
17:45
Stel je vragen aan Eddie en Erinn.
18:00
Pauze – 45 minuten
18:45
We streven naar een optimale ontwikkeling, of talentontwikkeling, voor alle kinderen. Bij veel leerlingen gaat dat goed, maar voor de groep (hoog)begaafde leerlingen blijkt het soms nog lastig om hen goed, passend onderwijs te bieden waarbij ook zij optimaal tot leren komen. (Hoog)begaafde leerlingen komen niet vanzelf tot leren. Ook zij hebben begeleiding en instructie nodig om tot te leren te komen, in hun zone van naaste ontwikkeling.
Het begint met het signaleren van (hoog)begaafdheidskenmerken. (Hoog)begaafde leerlingen zijn goed in staat om zelf aan te geven wat zij zoeken in een goede leerkracht en hoe zij in hun leer-kracht gezet kunnen worden. In de presentatie wordt ingegaan op het signaleren van (hoog)begaafdheidskenmerken en op onderzoek naar goed leraarschap voor (hoog)begaafde leerlingen. In de sessie wordt tevens gekeken naar een professionaliseringsspel voor schoolteams, waarin het signaleren van begaafdheidskenmerken en het komen tot een handelingsplan centraal staan.
19:20
Stel je vragen aan Anouke Bakx.
19:35
Onderwijsachterstanden zijn hardnekkig en ongewenst. Elf basisscholen vormen daarom samen met verschillende kennisinstellingen de Werkplaats Onderwijskansen Arnhem Nijmegen om met een praktijkgerichte onderzoeksaanpak – 3 jaar lang – te werken aan het creëren van gelijke onderwijskansen. De aanpak brengt kennis uit onderzoek en praktijk bij elkaar en gaat leerkrachten ondersteunen bij drie thema’s:
– inzetten van effectieve instructie,
– samenwerken met ouders, en
– hoge verwachtingen hebben over de mogelijkheden van kinderen.
De werkplaats is een samenwerking van de PO-scholenkoepels Delta Scholengroep, Flores Onderwijs en Conexus met de Radboud Universiteit, Hogeschool Arnhem Nijmegen, het Expertisecentrum Nederlands en Stichting PAS, en wordt mogelijk gemaakt door een subsidie van het NRO. In deze workshop lichten we de thema’s en werkwijze binnen de werkplaats toe, en gaan we graag in gesprek over de mogelijkheden van praktijkgericht onderzoek in het basisonderwijs.
20:05
Stel je vragen aan Judith Stoep & Sonja Bruggeman
20:20
Afsluiting 10 minuten