Het visievirus: een plaag voor praktijk én visievorming

In de geschiedenis van het onderwijs zijn zo’n dertig visies op de functie van de school te onderscheiden. Eén ervan is vanouds praktisch dominant: de hoofdtaak van de school is verwerving van maatschappelijk nuttige kennis en vaardigheden; de school heeft een kwalificerende functie. In actuele discussies gebruiken “kritische” visies het als tegenbeeld: de taak van de school zou vooral anders of meer zijn dan kwalificatie. Ter contrast wordt gewoonlijk een grove karikatuur gemaakt van hoe kwalificatie werkt. Alternatieve functies zijn bv. subjectificatie, Bildung, identiteitsvorming, talentontwikkeling, natuurlijke ontwikkeling, gemeenschapsvorming –elk gepresenteerd als reden voor vernieuwing, onderbreking, restauratie of iets dergelijks. Ik laat zien hoe “kritische” visies de praktijk én elkaar infecteren. En hoe de schoolpraktijk en kritische visievorming zelf beíde ervan te lijden hebben, vooral van het onnodige contrast met de kwalificerende functie en de grove karikatuur ervan.