TwitterFacebookYouTubeInstagramLinkedInSpotify
Directeur
Expertisecentrum Onderwijs en Leren (Thomas More-hogeschool)

Tim Surma

Icon-x_logo_2023_original
Linkedin
Link

Tim is hoofd van het Expertisecentrum Onderwijs en Leren (Thomase More-hogeschool, Antwerpen). Hij kan putten uit 20 jaar ervaring in het lesgeven in secundair onderwijs, lerarenopleiding en in de master onderwijswetenschappen. Hij deed promotieonderzoek rond effectieve leerstrategieën en is auteur van de boeken Wijze Lessen: twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek, Studeren met succes, Wijze Lessen: Digitale Didactiek en Building Curricula for Deep Thinking: The Knowledge Revival. Hij is een veelgevraagd spreker en adviseur in België en Nederland rond effectieve instructie, leerstrategieën, lerarenopleiding en curriculum.

Bibliografie:

Expertise: Effectieve instructie, leerstrategieën, lerarenopleiding en curriculum

Sessiearchief

De kennisrevival

Tim Surma

Omschrijving

In de (internationale) onderwijsactualiteit wordt tegenwoordig veel gesproken over het belang van kennis in het onderwijs. Het leidmotief luidt: hoe meer relevante voorkennis je bezit over een onderwerp, hoe beter je nieuwe dingen leert binnen dat domein. Algemene kennis werkt inderdaad op een ontzettend subtiele manier, en vormt de brandstof voor een succesvol curriculum én de voorwaarde voor meer complexe vaardigheden zoals kritisch denken, begrijpend lezen en probleemoplossend denken. In deze lezing stelt Tim Surma de gloednieuwe publicatie ‘Developing Curriculum for Deep Thinking: The Knowledge Revival’ voor, een globale coalitie van onderzoekers die de herleving van kennis in onderwijs en curricula belichaamt. Tim bespreekt o.a. de rol van kennis in en voor menselijk leren, de historiek van hoe kennis kwam en verdween in curricula, en hoe een revival van kennis op een vernuftige manier de meest complexe, hedendaagse vaardigheden mogelijk maakt.

De kennisrevival: waarom weten werkt

Tim Surma

Omschrijving

De rol van kennis binnen het onderwijs heeft altijd ter discussie gestaan. Velen beschouwden het als ouderwets, overbodig en achterhaald, vooral met de opkomst van het internet, Google en artificiële intelligentie. Hoewel iedereen tegenwoordig gemakkelijk toegang heeft tot informatie, begrijpt niet iedereen de inhoud ervan. Desondanks zien we in recente jaren een hernieuwde waardering voor kennis in het onderwijs. En dat is terecht, want ‘weten werkt’, en dat in het bijzonder voor de leerlingen uit minder kansrijke middens. Zonder een solide kennisbasis raken kinderen verdwaald in de overvloed aan informatie, kunnen ze deze niet kritisch beoordelen en missen ze het plezier van lezen en leren. Tijdens deze lezing zal Tim dieper ingaan op wat we bedoelen met ‘kennis’, waarom het een essentieel onderdeel is van ons onderwijs en hoe we het op een boeiende en beklijvende manier kunnen integreren in onze lessen.

Wat leraren (kunnen) weten over leren & instructie

Tim Surma

Omschrijving

De kennis die leraren hebben over effectieve leer- en instructieprincipes bepalen deels hoe doordacht ze bepaalde aanpakken in de klas inzetten. Een leraar die bijvoorbeeld weet welk geheugeneffect het herinneren van informatie teweegbrengt (retrieval practice), kan van dit voordeel bewust gebruik maken bij het opbouwen en onderhouden van de basiskennis van zijn klasgroep. In deze sessie ga ik dieper in op wat recent onderzoek ons leert over wat leraren weten over deze effectieve leer- en instructieprincipes. Ik discussieer de gevolgen hiervoor voor leraren, schoolteams en lerarenopleidingen.

Retrieval practice voor kleine en grote groepen leerlingen

Tim Surma

Omschrijving

Het retrieval practice effect is de Engelse benaming voor een krachtig fenomeen uit de geheugenpsychologie. Het staat voor het doelbewust oefenen om informatie te herinneren. De toepassing ervan heeft een grote impact op het onthouden op lange termijn in vergelijking met andere technieken die de leerling minder inspanning kosten. In deze workshop demonstreren we hoe we het fenomeen kunnen toepassen als instructiemethode voor zowel grote als kleine groepen leerlingen. Je wandelt buiten met een arsenaal aan methodieken die de volgende les al toegepast kunnen worden. Succes gegarandeerd!

Productieve leerstrategieën voor productief leren

Paul Kirschner

,

Tim Surma

Omschrijving

Logan Fiorella en Richard Mayer schreven een artikel (2006) over acht generatieve leerstrategieën. Bij generatief leren moeten leerlingen actief de leerstof reorganiseren en integreren met hun voorkennis. Het gaat om activiteiten die leerlingen ertoe aanzetten iets zinvols te produceren dat verder gaat dan de informatie die door een leraar of het leermateriaal worden verstrekt . Daarbij moeten leerlingen hun eigen voorkennis activeren en koppelen aan de nieuwe informatie. Uitgangspunt is dat hierdoor de integratie van de nieuwe informatie in bestaande kennisstructuren van de leerling (het assimileren van nieuw leerstof in hun cognitieve schema’s) bevordert. Doen zij dit, dan wordt het makkelijker het geleerde toe te passen in nieuwe situaties. Fiorella en Mayer bespreken acht leerstrategieën die generatief leren kan bevorderen, te weten: samenvatten, (concept)mappen, tekenen, verbeelden, zelftesten,zelf verklaren (uitleggen aan jezelf), aan elkaar doceren (peer teaching) en uitbeelden.

Deze sessie werd gegeven door Paul Kirschner en Tim Surma.

Podcast

  • Inclusief:
  • Podcast

Toetseffecten in kleine en grote groepen

Tim Surma

Omschrijving

Het retrieval practice effect is de Engelse benaming voor een krachtig fenomeen uit de geheugenpsychologie. Het staat voor het doelbewust oefenen om informatie te herinneren. De toepassing ervan heeft een grote impact op het onthouden op lange termijn in vergelijking met andere technieken die de leerling minder inspanning kosten. In deze workshop demonstreren we hoe we het fenomeen kunnen toepassen als instructiemethode voor zowel grote als kleine groepen leerlingen. Je wandelt buiten met een arsenaal aan methodieken die de volgende les al toegepast kunnen worden. Succes gegarandeerd!

Opname

  • Inclusief:
  • Sessieopname

Retrieval practice voor kleine en grote groepen leerlingen

Tim Surma

Omschrijving

Het retrieval practice effect is de Engelse benaming voor een krachtig fenomeen uit de geheugenpsychologie. Het staat voor het doelbewust oefenen om informatie te herinneren. De toepassing ervan heeft een grote impact op het onthouden op lange termijn in vergelijking met andere technieken die de leerling minder inspanning kosten. In deze workshop demonstreren we hoe we het fenomeen kunnen toepassen als instructiemethode voor zowel grote als kleine groepen leerlingen. Je wandelt buiten met een arsenaal aan methodieken die de volgende les al toegepast kunnen worden. Succes gegarandeerd!

Downloads

Presentatie (pdf)

  • Inclusief:
  • Presentatie

‘Desirable difficulties’ in de oefeningenles

Tim Surma

Omschrijving

Als leraar kun je je oefeningenles zo inrichten dat je leerlingen goed presteren tijdens die les. Soms blijkt achteraf dat die oefeningenles niet het gewenste resultaat had: op toetsen doen leerlingen het ondermaats op oefeningen die je nochtans had ‘gedrild’. Didactische ingrepen die echter ‘moeilijkheden’ lijken te veroorzaken voor de leerling, waardoor het tempo van het schijnbare leren in de les vertraagt, optimaliseren vaak het leren en de transfer op lange termijn. Robert Bjork noemde deze didactische manipulaties ‘gewenste moeilijkheden’ (desirable difficulties). Tijdens deze sessie zoom ik in op hoe we als leraar onze oefeningenles optimaal kunnen organiseren door die desirable difficulties bewust in te plannen.

Wat onze leraren (van de toekomst) moeten weten over leren

Tim Surma

,

Kristel Vanhoyweghen

Omschrijving

Moeten onze leraren (en onze leraren van de toekomst) weten hoe hun leerlingen leren? De vraag lijkt retorisch, want als het de taak van leraren is om lessen in te richten in functie van het leren van hun leerlingen, dan mag je toch verwachten dat leraren zelf ook weten hoe leerlingen het beste leren. Honderd jaar cognitief wetenschappelijk onderzoek leverde een schat aan informatie op over effectieve en efficiënte strategieën die breed inzetbaar zijn om het leren van leerlingen te bevorderen. Ze zijn zeer effectief, kosten even veel of zelfs minder tijd dan strategieën die minder goed werken, zijn gemakkelijk implementeerbaar en zijn onmiddellijk toepasbaar, over verschillende vakken en leerjaren heen. Het voorbije jaar onderzochten we in hoeverre deze effectieve leerstrategieën gecovered werden in het schriftelijke studiemateriaal van lerarenopleidingen in Vlaanderen en Nederland. Tijdens deze sessie verduidelijken en nuanceren we de resultaten van dit onderzoek en brengen we een bondig, handig bruikbaar overzicht van deze leerstrategieën en hoe die in te zetten in de klaspraktijk.

Downloads

Presentatie (pdf)

  • Inclusief:
  • Presentatie
Ga naar de bovenkant