Directeur
ExpertiseCentrum Onderwijs & Leren van Thomas More-hogeschool (vroeger: ExCEL)

Tim Surma

Tim is directeur van het Expertisecentrum Onderwijs & Leren (ExCEL als naam verdwijnt eind februari 2023). Hij kan putten uit 20 jaar ervaring in het lesgeven in in secundair onderwijs, lerarenopleiding en in de master onderwijswetenschappen. Hij doet momenteel promotieonderzoek rond effectieve leerstrategieën en is auteur van het boek ‘Wijze Lessen: twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek.’ Hij is een veelgevraagd spreker in België en Nederland rond effectieve instructie- en leerstrategieën. Tim maakt deel uit van de expertencommissie Beter Onderwijs Vlaanderen.

Bibliografie:

Expertise: Didactiek en leren

Sessiearchief

Omschrijving

De kennis die leraren hebben over effectieve leer- en instructieprincipes bepalen deels hoe doordacht ze bepaalde aanpakken in de klas inzetten. Een leraar die bijvoorbeeld weet welk geheugeneffect het herinneren van informatie teweegbrengt (retrieval practice), kan van dit voordeel bewust gebruik maken bij het opbouwen en onderhouden van de basiskennis van zijn klasgroep. In deze sessie ga ik dieper in op wat recent onderzoek ons leert over wat leraren weten over deze effectieve leer- en instructieprincipes. Ik discussieer de gevolgen hiervoor voor leraren, schoolteams en lerarenopleidingen.

Omschrijving

Het retrieval practice effect is de Engelse benaming voor een krachtig fenomeen uit de geheugenpsychologie. Het staat voor het doelbewust oefenen om informatie te herinneren. De toepassing ervan heeft een grote impact op het onthouden op lange termijn in vergelijking met andere technieken die de leerling minder inspanning kosten. In deze workshop demonstreren we hoe we het fenomeen kunnen toepassen als instructiemethode voor zowel grote als kleine groepen leerlingen. Je wandelt buiten met een arsenaal aan methodieken die de volgende les al toegepast kunnen worden. Succes gegarandeerd!

,

Omschrijving

Logan Fiorella en Richard Mayer schreven een artikel (2006) over acht generatieve leerstrategieën. Bij generatief leren moeten leerlingen actief de leerstof reorganiseren en integreren met hun voorkennis. Het gaat om activiteiten die leerlingen ertoe aanzetten iets zinvols te produceren dat verder gaat dan de informatie die door een leraar of het leermateriaal worden verstrekt . Daarbij moeten leerlingen hun eigen voorkennis activeren en koppelen aan de nieuwe informatie. Uitgangspunt is dat hierdoor de integratie van de nieuwe informatie in bestaande kennisstructuren van de leerling (het assimileren van nieuw leerstof in hun cognitieve schema’s) bevordert. Doen zij dit, dan wordt het makkelijker het geleerde toe te passen in nieuwe situaties. Fiorella en Mayer bespreken acht leerstrategieën die generatief leren kan bevorderen, te weten: samenvatten, (concept)mappen, tekenen, verbeelden, zelftesten,zelf verklaren (uitleggen aan jezelf), aan elkaar doceren (peer teaching) en uitbeelden.

Deze sessie werd gegeven door Paul Kirschner en Tim Surma.

Podcast

Omschrijving

Het retrieval practice effect is de Engelse benaming voor een krachtig fenomeen uit de geheugenpsychologie. Het staat voor het doelbewust oefenen om informatie te herinneren. De toepassing ervan heeft een grote impact op het onthouden op lange termijn in vergelijking met andere technieken die de leerling minder inspanning kosten. In deze workshop demonstreren we hoe we het fenomeen kunnen toepassen als instructiemethode voor zowel grote als kleine groepen leerlingen. Je wandelt buiten met een arsenaal aan methodieken die de volgende les al toegepast kunnen worden. Succes gegarandeerd!

Opname

Omschrijving

Het retrieval practice effect is de Engelse benaming voor een krachtig fenomeen uit de geheugenpsychologie. Het staat voor het doelbewust oefenen om informatie te herinneren. De toepassing ervan heeft een grote impact op het onthouden op lange termijn in vergelijking met andere technieken die de leerling minder inspanning kosten. In deze workshop demonstreren we hoe we het fenomeen kunnen toepassen als instructiemethode voor zowel grote als kleine groepen leerlingen. Je wandelt buiten met een arsenaal aan methodieken die de volgende les al toegepast kunnen worden. Succes gegarandeerd!

Downloads

Omschrijving

Als leraar kun je je oefeningenles zo inrichten dat je leerlingen goed presteren tijdens die les. Soms blijkt achteraf dat die oefeningenles niet het gewenste resultaat had: op toetsen doen leerlingen het ondermaats op oefeningen die je nochtans had ‘gedrild’. Didactische ingrepen die echter ‘moeilijkheden’ lijken te veroorzaken voor de leerling, waardoor het tempo van het schijnbare leren in de les vertraagt, optimaliseren vaak het leren en de transfer op lange termijn. Robert Bjork noemde deze didactische manipulaties ‘gewenste moeilijkheden’ (desirable difficulties). Tijdens deze sessie zoom ik in op hoe we als leraar onze oefeningenles optimaal kunnen organiseren door die desirable difficulties bewust in te plannen.

,

Omschrijving

Moeten onze leraren (en onze leraren van de toekomst) weten hoe hun leerlingen leren? De vraag lijkt retorisch, want als het de taak van leraren is om lessen in te richten in functie van het leren van hun leerlingen, dan mag je toch verwachten dat leraren zelf ook weten hoe leerlingen het beste leren. Honderd jaar cognitief wetenschappelijk onderzoek leverde een schat aan informatie op over effectieve en efficiënte strategieën die breed inzetbaar zijn om het leren van leerlingen te bevorderen. Ze zijn zeer effectief, kosten even veel of zelfs minder tijd dan strategieën die minder goed werken, zijn gemakkelijk implementeerbaar en zijn onmiddellijk toepasbaar, over verschillende vakken en leerjaren heen. Het voorbije jaar onderzochten we in hoeverre deze effectieve leerstrategieën gecovered werden in het schriftelijke studiemateriaal van lerarenopleidingen in Vlaanderen en Nederland. Tijdens deze sessie verduidelijken en nuanceren we de resultaten van dit onderzoek en brengen we een bondig, handig bruikbaar overzicht van deze leerstrategieën en hoe die in te zetten in de klaspraktijk.

Downloads

Ga naar de bovenkant